Religie bron van sociale cohesie
vrijdag 10 maart 2006 12:19
Ook burgemeester Peter den Oudsten wil ‘boel graag bij elkaar houden’
Uit: de rubriek Levensbeschouwing van Tubantia van vrijdag 10 maart 2006.
Door: Theo Krabbe
Kerken kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de individualisering en de segregatie in de samenleving tegen te gaan. Bij de integratie van minderheden in de stad Enschede is godsdienst ook een bondgenoot. De Enschedese burgemeester Peter den Oudsten ziet in religie 'een bron van sociale cohesie'.
Onlangs nog kocht Peter den Oudsten (54) op een zaterdagmiddag bij de Bijenkorf een exemplaar van de Koran, het heilige boek van de moslims. 'Verrijkende literatuur, als je die goed uitlegt. Die Koran, die maar tien euro kostte, prijkt nu naast de Nieuwe Bijbelvertaling in mijn boekenkast.' De Enschedese burgemeester stelt zelf een vraag. 'Ken je dat boek van Jan Siebelink 'Knielen op een bed violen'? Een intrigerend boek.' In die bestseller verhaalt Jan Siebelink over de dramatische teloorgang van de Velper bloemenkweker Hans Sievez, die verzinkt in fanatiek-godsdienstig fundamentalisme. 'Dat benadrukken van de inferioriteit van de mens. De mens, die gelijk is aan een worm. De mens, die leeft in een poel van zonde en bederf. Zo'n extreme godsdienst lijkt me niet een uitdagende stimulans voor een mens om positief in het leven te staan.'
Toch staat Peter den Oudsten, zelf van Nederlands-hervormde huize, welwillend tegenover de rol van godsdienst en levensbeschouwing in een lokale samenleving als de stad Enschede. Althans, voorzover het niet om de extremistische en fundamentalistische uitwassen van de godsdiensten gaat. 'Religie is een bron van sociale cohesie', benadrukt hij, waarmee hij zich schaart achter de opvattingen van zijn Amsterdamse partij- en ambtgenoot Job Cohen (PvdA). 'Ook ik wil de boel bij elkaar houden. Ik zoek naar wat mensen met elkaar verbindt. Van provoceren hou ik niet. Ik probeer mensen ervan te overtuigen dat andere geloofsrichtingen gerespecteerd moeten worden en dat mensen moeten kunnen integreren met behoud van hun cultuur en geloofsovertuiging. Maar alleen tolerant naast elkaar leven in een stad vind ik niet voldoende. Moslims ontmoeten in Enschede nauwelijks christenen. Zoals ook het rijke bevolkingsdeel nauwelijks contact heeft met het arme deel van de bevolking. Tolerant naast elkaar leven leidt niet tot een hecht sociaal weefsel. Daarvoor is het nodig dat er meer plekken in de wijken komen waar mensen elkaar op een vanzelfsprekende manier kunnen ontmoeten.'
De Enschedese burgemeester filosofeert verder: 'Een hecht sociaal weefsel is nodig om bescherming te bieden tegen sociale schokken, is nodig in barre tijden en is een buffer bij onverwachte gebeurtenissen. Kerken kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de individualisering, de versplintering en de segregatie in de samenleving tegen te gaan. Niet vanuit een machtspositie of een moreel superioriteitsgevoel, maar vanuit een evangelische solidariteit met de naaste. Kerk, moskee en synagoge zijn een bondgenoot bij de integratie van minderheden en een medestander bij het creëren van een hecht sociaal weefsel in de stad. Ze vormen ook een gezond tegenwicht tegen het soms te vluchtige en te jachtige leven dat we leiden.'
Bijna een jaar bekleedt Peter den Oudsten nu het ambt van burgemeester van Enschede. Hij bracht werkbezoeken aan de Turkse en Marokkaanse gemeenschap, de Syrisch-ortho-doxe christenen, sprak met uitgeprocedeerde asielzoekers en asielzoekers met een status, bezocht de vrijgemaakt-gereformeerde Bethelkerk, sprak een rede uit bij de viering van de totstandkoming van de Protestantse Gemeente Enschede en nam onlangs nog deel aan een vergadering van de Enschedese Raad van Kerken en het stadsdebat over integratie.
Of de Enschedese burgemeester er zeker van is dat er in zijn stad geen radicale imams in de moskeeën prediken, die moslims oproepen tot haat en geweld tegen de westerse autochtone bevolking? Diplomatiek houdt Peter den Oudsten zich op de vlakte. 'Enschede is een veilige stad. Als korpsbeheerder van politie heb ik daar een redelijk goede kijk op. Ik zeg niet dat er in Enschede niet zoiets zou kunnen gebeuren als in de Franse voorsteden. Onlangs las ik een analyse van de Mirorellen van enkele jaren geleden. Extreme uitingen kunnen zich dus voordoen, maar dat is in Enschede geen structureel gegeven. Als er onder minderheden discriminatie voorkomt, dan zijn dat incidentele oprispingen. Die komen niet voort uit een racistische of discriminatoire grondhouding.'
Helemaal probleemloos is de rol van religie bij de integratie van moslims overigens niet, moet Den Oudsten erkennen. Neem bijvoorbeeld de vraag of moslimvrouwen in overheidsfuncties een hoofddoek mogen dragen. 'Ik vind wel dat te allen tijde het gezicht zichtbaar moet zijn. Dat persoonlijke contact is zo wezenlijk.' Den Oudsten kijkt zijn persvoorlichter Petra Borsboom aan. 'Hebben wij eigenlijk vrouwen op het stadhuis die een hoofddoek dragen?' Ook moeten moslims aangesproken worden op de ondergeschikte positie van de vrouw in de islam. 'Emancipatie van de vrouw en de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen behoren tot de kernwaarden van onze cultuur. Moslims behoren daarvoor open te staan. Maar dat zie ik langzamerhand ook gebeuren.'
Uit: de rubriek Levensbeschouwing van Tubantia van vrijdag 10 maart 2006.
Door: Theo Krabbe
Kerken kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de individualisering en de segregatie in de samenleving tegen te gaan. Bij de integratie van minderheden in de stad Enschede is godsdienst ook een bondgenoot. De Enschedese burgemeester Peter den Oudsten ziet in religie 'een bron van sociale cohesie'.
Onlangs nog kocht Peter den Oudsten (54) op een zaterdagmiddag bij de Bijenkorf een exemplaar van de Koran, het heilige boek van de moslims. 'Verrijkende literatuur, als je die goed uitlegt. Die Koran, die maar tien euro kostte, prijkt nu naast de Nieuwe Bijbelvertaling in mijn boekenkast.' De Enschedese burgemeester stelt zelf een vraag. 'Ken je dat boek van Jan Siebelink 'Knielen op een bed violen'? Een intrigerend boek.' In die bestseller verhaalt Jan Siebelink over de dramatische teloorgang van de Velper bloemenkweker Hans Sievez, die verzinkt in fanatiek-godsdienstig fundamentalisme. 'Dat benadrukken van de inferioriteit van de mens. De mens, die gelijk is aan een worm. De mens, die leeft in een poel van zonde en bederf. Zo'n extreme godsdienst lijkt me niet een uitdagende stimulans voor een mens om positief in het leven te staan.'
Toch staat Peter den Oudsten, zelf van Nederlands-hervormde huize, welwillend tegenover de rol van godsdienst en levensbeschouwing in een lokale samenleving als de stad Enschede. Althans, voorzover het niet om de extremistische en fundamentalistische uitwassen van de godsdiensten gaat. 'Religie is een bron van sociale cohesie', benadrukt hij, waarmee hij zich schaart achter de opvattingen van zijn Amsterdamse partij- en ambtgenoot Job Cohen (PvdA). 'Ook ik wil de boel bij elkaar houden. Ik zoek naar wat mensen met elkaar verbindt. Van provoceren hou ik niet. Ik probeer mensen ervan te overtuigen dat andere geloofsrichtingen gerespecteerd moeten worden en dat mensen moeten kunnen integreren met behoud van hun cultuur en geloofsovertuiging. Maar alleen tolerant naast elkaar leven in een stad vind ik niet voldoende. Moslims ontmoeten in Enschede nauwelijks christenen. Zoals ook het rijke bevolkingsdeel nauwelijks contact heeft met het arme deel van de bevolking. Tolerant naast elkaar leven leidt niet tot een hecht sociaal weefsel. Daarvoor is het nodig dat er meer plekken in de wijken komen waar mensen elkaar op een vanzelfsprekende manier kunnen ontmoeten.'
De Enschedese burgemeester filosofeert verder: 'Een hecht sociaal weefsel is nodig om bescherming te bieden tegen sociale schokken, is nodig in barre tijden en is een buffer bij onverwachte gebeurtenissen. Kerken kunnen een belangrijke bijdrage leveren om de individualisering, de versplintering en de segregatie in de samenleving tegen te gaan. Niet vanuit een machtspositie of een moreel superioriteitsgevoel, maar vanuit een evangelische solidariteit met de naaste. Kerk, moskee en synagoge zijn een bondgenoot bij de integratie van minderheden en een medestander bij het creëren van een hecht sociaal weefsel in de stad. Ze vormen ook een gezond tegenwicht tegen het soms te vluchtige en te jachtige leven dat we leiden.'
Bijna een jaar bekleedt Peter den Oudsten nu het ambt van burgemeester van Enschede. Hij bracht werkbezoeken aan de Turkse en Marokkaanse gemeenschap, de Syrisch-ortho-doxe christenen, sprak met uitgeprocedeerde asielzoekers en asielzoekers met een status, bezocht de vrijgemaakt-gereformeerde Bethelkerk, sprak een rede uit bij de viering van de totstandkoming van de Protestantse Gemeente Enschede en nam onlangs nog deel aan een vergadering van de Enschedese Raad van Kerken en het stadsdebat over integratie.
Of de Enschedese burgemeester er zeker van is dat er in zijn stad geen radicale imams in de moskeeën prediken, die moslims oproepen tot haat en geweld tegen de westerse autochtone bevolking? Diplomatiek houdt Peter den Oudsten zich op de vlakte. 'Enschede is een veilige stad. Als korpsbeheerder van politie heb ik daar een redelijk goede kijk op. Ik zeg niet dat er in Enschede niet zoiets zou kunnen gebeuren als in de Franse voorsteden. Onlangs las ik een analyse van de Mirorellen van enkele jaren geleden. Extreme uitingen kunnen zich dus voordoen, maar dat is in Enschede geen structureel gegeven. Als er onder minderheden discriminatie voorkomt, dan zijn dat incidentele oprispingen. Die komen niet voort uit een racistische of discriminatoire grondhouding.'
Helemaal probleemloos is de rol van religie bij de integratie van moslims overigens niet, moet Den Oudsten erkennen. Neem bijvoorbeeld de vraag of moslimvrouwen in overheidsfuncties een hoofddoek mogen dragen. 'Ik vind wel dat te allen tijde het gezicht zichtbaar moet zijn. Dat persoonlijke contact is zo wezenlijk.' Den Oudsten kijkt zijn persvoorlichter Petra Borsboom aan. 'Hebben wij eigenlijk vrouwen op het stadhuis die een hoofddoek dragen?' Ook moeten moslims aangesproken worden op de ondergeschikte positie van de vrouw in de islam. 'Emancipatie van de vrouw en de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen behoren tot de kernwaarden van onze cultuur. Moslims behoren daarvoor open te staan. Maar dat zie ik langzamerhand ook gebeuren.'
